Kul  NESİMİ

17. yüzyılda yaşamış nefesleriyle ünlü tekke şairi Kul Nesimî'nin asıl adı Ali'dir.
     "Mahlasım Nesimi, ismim Ali'dir
      Bu çarh dönmektedir, sanmam halidir
      Şükür kalbim iman ile doludur
      Cürm'i isyanımız bileden beri"
Alevi-Bektaşi inançlarını dile getirdiği şiirleriyle tanınır. Mahlasını 14.yüzyılda
yaşamış Hurufi şair Seyyid Nesîmî'ye olan sevgisi dolayısıyla aldığı ileri
sürülmektedir. Saz elde, keçe külah başında, dere tepe, köy kasaba dolaşmış
bir derviştir. Nerede yaşadığı konusunda yeterli ve kesin bilgiler yoktur.
Hakkında bütün bilinen 1668'de sağ olduğu Bektaşiliğe bağlandığıdır:
     "İkiyüz altmışdört yıldan sonra
      Bu nazmile bunu ettim ben izhar"
      * * *
    "Meşrebidir herkese yaran olur Bektaşiler
     Kimse bilmez sırlarını seyran olur Bektaşiler
     ...
     Biz Tarık-ı Bektaşiyiz zikrederiz Hakk'ı biz"
     * * *
     "Pirim Alioğlu, Bozdoğan'dan gel oldu
      Gördüm mürşidim, müşkülüm halloldu
      Kılavuzum Şah Merdan Ali oldu
      Özüme gönderdim kendi kuşumu"
Kendisi, Yunus Emre'nin izleyicilerinden Hacım Sultan'a bağlı Sait Emre'nin
soyundan geldiğini bildirmiştir:
     "Şükür Hakk'a iyd oldu
      Katarımız mezid oldu
      Ceddim Said Emre'dir
      Nesli de Said oldu"
Osmanlı- Safevi (İran) dinsel ve siyasal mücadelelerinde Safevi (İran) yanlısı
bir tutum takınması ve bunu şiirlerinde dile getirmesi nedeniyle kovuşturmalara
uğradığı ve öldürüldüğü sanılmaktadır:
     "Mehdî-i zaman elde zuhur kalmaya perde
       Yezit olanı kırsa gerek tig ü teberde
       Nesîmi Şah'ın mehdin okur şam ü seherde"
Hem hece, hem de aruz ölçüsüyle yazmıştır. Şiirleri Hurufilik, Caferilik ve
Haydariliğe olan ilgisini yansıtır.
      "Ben ol sadık kulam ki Caferi'yem
       Hakikat söylerem ben Haydari'yem"
Yunus Emre ve Kaygusuz Abdal'ın etkisinde kaldığı, kimi şiirlerini
Seyyid Nesimi'ye nazire olarak yazdığı kabul edilir.
      "Kul Nesimi sen seni
       Mana bilir söylersin
       Biz bir deniz geçeriz
       Bir ummana benzemez"
	* * *
     "Şîşemi ben daşe çaldım Hakkı izhâr eyledim,
      Andan ahvel ağrısa doğru nazarlar ağrımaz" [Seyyid Nesimi]
	        * * *
      "Ben melâmet hırkasını kendim giydim eğnime
       Ar ü namus şişesini taşa çaldım kime ne" [Kul Nesimi]
Bazı şiirlerinde ham sofuları eleştirir. Özellikle heceyle söylediği şiirleri özgün
ve yalın bir dil taşır. Nefesleri, Aleviler ve Bektaşiler arasında çok benimsenmiş,
bazıları ezgileriyle günümüze değin ulaşmıştır.

Kul Nesimî, uzun süre 1404'te Halep çarşısında derisi yüzülerek öldürülen Azeri
asıllı Hurufi şair Seyyid Nesîmî ile karıştırılmıştır. Kul Nesimî'nin ayrı bir şair olduğunu,
yaşamıyla ilgili bilgileri ve şiirlerini ilk kez bir kitapta (Kul Nesimi, 1969) toplayan Cahit
Öztelli ortaya koymuştur.